Committee on Publication Ethics (COPE)'in rehber ve politikaları esas alınarak hazırlanan Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi yayın etik ilkeleri aşağıda üç başlık altında ele alınmıştır: (1) Yazarlar için yayın etik ilkeleri; (2) Hakemler için yayın etik ilkeleri ve (3) Editörler Kurulu için yayın etik ilkeleri
Yazarlar için Yayın Etik İlkeleri:
1. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi’ne yayınlanmak üzere gönderilecek yazılar, bilimsel katkı açısından tamamıyla özgün nitelikte olmalıdır. Bu bağlamda, eserin literatür taraması ve kullanılan veri setleri dahil olmak üzere, alıntılanan kaynaklar ve materyaller için akademik normlara uygun, sistematik ve detaylı atıf yapılması esastır. Araştırmacıların, bilimsel etik kurallarına riayet etmeleri beklenmekte olup, intihale teşebbüs eden her türlü girişim, makalenin derhal reddedilmesine ve akademik yaptırımlara sebebiyet verecektir. Bu nedenle, yazarların çalışmalarında şeffaflık, doğruluk ve akademik dürüstlüğe özen göstermeleri şarttır.
2. Makalelerin Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi için sunulmasında, bilimsel yayın etiğinin temel prensiplerine uygunluk esastır. Sunulan eserlerin daha önce herhangi bir platformda yayımlanmamış olması gerekmekte, bu kapsamda özgünlük ve yayınlanmamışlık prensipleri ön planda tutulmalıdır. Ayrıca, makalenin Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi tarafından değerlendirme sürecinde olduğu zaman dilimi içerisinde, yazarların eserlerini başka herhangi bir akademik dergiye yayınlanmak üzere göndermeleri, bilimsel yayın ahlakına aykırı bir davranış olarak kabul edilecek ve bu durum ciddi akademik yaptırımlara yol açabilecektir. Bu nedenle, yazarların eserlerinin değerlendirme süreci tamamlanıncaya kadar sabırlı olmaları ve akademik dürüstlük çerçevesinde hareket etmeleri beklenmektedir.
3. Yazarlar, bir araştırma çalışmasının çoğaltılmış versiyonlarını veya özünde aynı içeriğe sahip olan araştırmaları birden fazla bilimsel dergiye sunmaktan kaçınmalıdır. Bu, bilimsel etik ve yayın prensiplerinin temel bir ihlali olarak görülmekte olup, araştırmanın özgünlüğü ve bilimsel katkısının korunmasını hedefler. Aynı veya benzer içeriğe sahip çalışmaların birden fazla kez yayımlanması, bilimsel topluluğun zaman ve kaynaklarını yanıltıcı şekilde kullanmak anlamına gelebilir ve bu durum, yazarların akademik itibarına zarar verebilecek ciddi etik yaptırımlara neden olabilir. Bu nedenle, yazarların her bir yayın için benzersiz, özgün ve önceden yayımlanmamış çalışmalar sunmaları, bilimsel etik normlara ve yayın standartlarına uygun bir yaklaşım olarak kabul edilmektedir.
4. Konferans, sempozyum veya benzeri akademik etkinliklerde sunulmuş ve ilgili etkinliğin bildiri özetleri kitabında yer alan çalışmalar, değerlendirme sürecine dâhil edilebilir. Ancak bu, söz konusu çalışmanın hangi akademik etkinlikte ve hangi tarihte sunulduğunun editörlüğe detaylı bir şekilde rapor edilmesine bağlıdır. Bu raporlamada, etkinliğin adı, düzenlenme tarihi, çalışmanın sunulduğu oturum ve varsa ilgili oturumun başkanının adı gibi bilgilerin açık ve eksiksiz bir şekilde belirtilmesi gerekmektedir. Bu prosedür, dergi editörlüğünün, çalışmanın daha önceki bir sunumunun kapsamını ve içeriğini değerlendirme olanağı sağlar ve akademik şeffaflık prensiplerine uyum gösterir. Ayrıca, bu bilgiler, çalışmanın önceki sunumlarıyla olan bağlantısını ve bu sunumların çalışmanın mevcut versiyonuna etkisini anlamaya yardımcı olacaktır.
5. Makalenin değerlendirilmek üzere dergiye teslim edilmesi akabinde, editörler kurulu, yazarların derginin yayın ilkeleri ve etik kurallarını önceden kabul etmiş olduğunu varsayacaktır. Bu kabul, yazarların derginin yayın politikaları, etik standartları ve sunum yönergeleri konusunda bilgilendirildiğini ve bu kurallara uyacaklarını taahhüt ettiklerini ima eder. Bu, yazarların derginin yönergelerine ve akademik etik kurallarına uygun olarak hareket etmelerini sağlamak için zorunlu bir prosedürdür. Böylelikle, makalenin gönderilmesi, bu ilkelerin ve standartların tamamen anlaşıldığı ve bunlara riayet edileceği yönünde bir taahhüdü temsil eder.
6. Makalelerini, gecikme gibi nedenlerle veya başka herhangi bir sebeple geri çekmek isteyen yazarların, bu taleplerini resmi olarak iletmek üzere derginin editörleri ile doğrudan iletişime geçmeleri gerekmektedir. Bu süreç, yazarların geri çekme isteklerinin nedenlerini ve varsa ilgili makalenin değerlendirme sürecindeki mevcut durumunu açıkça belirtmelerini içermelidir. Editör ile yapılan bu iletişim, makalenin geri çekilme sürecinin şeffaf, düzenli ve akademik protokollere uygun bir şekilde işlemesini sağlamak için kritik önem taşır. Ayrıca, bu prosedür, makale değerlendirme sürecindeki kaynakların etkin kullanımını ve dergi operasyonlarının sorunsuz bir şekilde devam etmesini destekler.
7. "Bu dergi, yayımlanan eserler karşılığında yazarlara herhangi bir telif hakkı ödemesi gerçekleştirmemektedir. Yazarların makalelerini dergimize sunmaları, bu koşulu kabul ettikleri anlamına gelir ve bu, derginin politikasının bir parçası olarak sabittir. Telif ödemesinin yapılmaması, derginin akademik özgürlüğe ve bilgiye erişimin genişletilmesine olan bağlılığını yansıtır. Ayrıca, bu uygulama, derginin yayın maliyetlerini düşük tutarak daha geniş bir okur kitlesine ulaşmasını ve bilimsel bilginin daha geniş bir alanda paylaşılmasını destekler. Yazarların, eserlerini dergimize göndererek, bu telif ödemesi politikasını anladıklarını ve kabul ettiklerini varsaymaktayız."
Hakemler için Yayın Etik İlkeleri:
1. "Hakemler, dergimize sunulan makaleler ve bu makalelerle ilgili tüm bilgileri, katı bir gizlilik ilkesi çerçevesinde ele almakla yükümlüdürler. Bu, hakemlerin yazarlar tarafından sağlanan verileri, araştırma bulgularını ve makale içeriğini herhangi bir üçüncü partiyle paylaşmamaları gerektiği anlamına gelir. Hakemlerin bu bilgileri sadece makaleyi değerlendirme süreciyle sınırlı kalmak üzere kullanmaları beklenir. Bu gizlilik yükümlülüğü, akademik bütünlüğün korunması, araştırma etiğinin sağlanması ve yazarların fikri mülkiyet haklarının muhafazası için zorunludur. Ayrıca, hakemlerin bu gizlilik ilkesine uyması, değerlendirme sürecinin objektif, adil ve etik standartlara uygun bir şekilde yürütülmesini temin eder."
2. "Sunulan çalışmaların akademik değerlendirme sürecinde, hakemler ve editörler, eserlerin entelektüel ve bilimsel içeriğine odaklanmalıdır. Bu, yalnızca çalışmanın teorik derinliğini, metodolojik sağlamlığını ve bilimsel katkısını ele almayı gerektirir. Hakemler tarafından yapılan değerlendirmeler, nesnellik ilkesi çerçevesinde gerçekleştirilmelidir. Bu süreçte, hakemlerin aşağıdaki kritik noktaları gözeterek değerlendirmelerini yapmaları beklenmektedir:
"Makale, bilimsel literatüre orijinal ve önemli bir katkı sağlıyor mu?"
"Özet, çalışmanın temel içeriğini ve kapsamını açık ve eksiksiz bir şekilde yansıtıyor mu?"
"Araştırma metodolojisi, bütünsellik ve anlaşılırlık açısından yeterli şekilde tanımlanmış mı?"
"Analizler ve elde edilen sonuçlar, empirik bulgularla destekleniyor ve yeterince doğrulanıyor mu?"
"Çalışma, ilgili alandaki mevcut literatüre ve önemli çalışmalara uygun ve kapsamlı atıflar içeriyor mu?"
"Çalışmanın dili, akademik standartlara uygun ve yüksek kalitede mi?"
3. Hakemler, değerlendirdikleri makalelerde yazarların intihal veya diğer etik olmayan uygulamaları gerçekleştirdiğini belirledikleri takdirde, bu durumu editöre acilen rapor etmekle yükümlüdürler. Bu, hakemlerin, makale içeriğindeki her türlü akademik sahtekarlığı, kopyalama faaliyetini veya bilimsel etik kurallarının ihlalini derhal fark etmeleri ve bu konudaki tespitlerini detaylı bir şekilde editöre iletmelerini gerektirir. Bu süreç, editörlerin ilgili durumu daha kapsamlı bir incelemeye tabi tutmalarını ve gerekli olan durumlarda uygun adımlar atabilmelerini sağlar. Hakemlerin bu sorumluluğu, akademik bütünlüğün korunmasında ve bilimsel yayınların güvenilirliğinin sağlanmasında hayati bir rol oynar.
Editörler Kurulu için Yayın Etik İlkeleri:
1. Editörler kurulu, teslim edilen makalenin derginin belirlemiş olduğu teslim koşullarına (bkz: Yazım Kuralları ve Makale Kontrol Listesi) uymadığı veya iftira, telif hakkı ihlali ve intihal gibi yasal koşulların ihlal edildiği durumları tespit ettiğinde, bu makaleleri değerlendirme sürecine dahil etmeme yetkisini saklı tutar. Bu tür durumlar belirlendiğinde, makaleler, yazarların ilgili sorunları düzeltmeleri ve yeniden gözden geçirmeleri için iade edilir. Bu prosedür, derginin akademik standartlara ve yasal düzenlemelere uygun bir yayın politikası izlemesini sağlamak, aynı zamanda bilimsel bütünlük ve etik prensiplerin korunmasını temin etmek amacıyla uygulanır. Editörler kurulu, bu tür ihlallerin tespit edilmesi durumunda, konuyu titizlikle değerlendirir ve uygun adımlar atmak için gereken süreci başlatır."
2. Editörler kurulu ve hakemler tarafından sunulan değerlendirme raporlarına istinaden, baş editör, sunulan makalelerin yayınlanmasını kabul etme, ret etme veya makalenin içeriğinde belirli revizyonlar yapılmasını talep etme yetkisine sahiptir. Ret edilen makalelerin kullanımı konusunda, yazarların yazılı onayı olmaksızın herhangi bir alternatif amaç için kullanılmaları kesinlikle yasaktır. Bu prosedür, derginin akademik bütünlüğünü ve yüksek standartlarını korumak, aynı zamanda yazarların fikri mülkiyet haklarını ve çalışmalarının gizliliğini teminat altına almak amacıyla uygulanır. Bu süreç, derginin bilimsel katkı ve kalite açısından en yüksek düzeydeki yayınları seçmesine yardımcı olur ve yazarların haklarının korunmasını sağlar.
3. "Editörler, teslim edilen çalışmaların yayınlanana kadar gizliliğini korumakla yükümlüdür, ancak bu yükümlülük, söz konusu çalışmanın dergiye mükerrer olarak teslim edildiğine dair makul bir şüphe bulunmadığı sürece geçerlidir. Bu, editörlerin, makalelerin içeriğini ve yazarlara ait bilgileri yayın süreci tamamlanıncaya kadar üçüncü taraflarla paylaşmamaları gerektiği anlamına gelir. Ancak, bir çalışmanın birden fazla dergiye gönderildiğine dair şüpheler varsa, editörler bu durumu araştırma ve gerekirse yazarlara veya ilgili kurumlara bildirme hakkını saklı tutarlar. Bu prosedür, yazarların fikri mülkiyet haklarını koruma ve bilimsel etik standartlarına uyum sağlama amacıyla kritik öneme sahiptir ve derginin yayın bütünlüğünün korunmasında temel bir rol oynar."
4. "Editörler kurulu, sunulan çalışmalar üzerinde başlangıç aşamasında bir ön değerlendirme gerçekleştirir. Bu değerlendirme sürecinin ardından, yalnızca akademik ve bilimsel kriterlere uygun bulunan, yüksek potansiyel taşıyan makaleler, daha detaylı bir inceleme için hakem değerlendirmesine yönlendirilir. Seçilen her makale, en az iki bağımsız hakemin kapsamlı analizi ve eleştirisine tabi tutulur. Bu süreç, çalışmaların bilimsel titizlik, metodolojik sağlamlık ve teorik katkı açısından en yüksek standartlara uygunluğunu sağlamak amacıyla tasarlanmıştır. Editörler kurulunun bu süzgeçleme işlemi, derginin yayın kalitesini koruma ve akademik bütünlüğü güvence altına alma hedefine hizmet eder.
5. "Baş editör, teslim edilen tüm makalelerin adil ve objektif bir şekilde değerlendirilmesini sağlamakla sorumludur. Bu sorumluluk, makalelerin kabul veya ret kararlarının yalnızca çalışmanın bilimsel önemine, orijinalliğine, metodolojik bütünlüğüne ve derginin yayın alanı ile olan uyumluluğuna dayandırılmasını gerektirir. Baş editör, her bir makalenin değerlendirilmesinde bu kriterleri gözeterek, herhangi bir önyargı veya dış etkenin karar sürecine müdahale etmesini önlemek amacıyla titiz bir yaklaşım benimser. Bu süreç, derginin bilimsel standartlarının korunması ve yayınlanan çalışmaların yüksek akademik değerini teminat altına almayı hedefler ve akademik etik normlara uygun bir yayın politikası izlemeyi sağlar.
6. "Baş editör, makalelerin değerlendirilmesi sürecinde, yazarların ırkı, dini, cinsiyeti, yaş grubu, etnik kökeni, politik görüşleri, cinsel yönelimleri ve coğrafi menşei gibi kişisel veya sosyal kimlik unsurlarına dayalı herhangi bir ayrımcılık yapmaktan kaçınmalıdır. Bu, editörlük mesleğinin temel prensiplerinden biri olarak kabul edilen, akademik nesnellik ve tarafsızlık ilkelerini sürdürmek için zorunludur. Editörün görevi, yazarların kişisel kimliklerine bağlı hiçbir önyargıya yer vermeden, yalnızca makalelerin bilimsel değerini ve derginin yayın standartlarına uygunluğunu objektif kriterler çerçevesinde değerlendirmektir. Bu yaklaşım, akademik yayıncılıkta eşitlik, çeşitlilik ve kapsayıcılık ilkelerini destekler ve bilimsel topluluğun bütün bireylerine eşit muamele ve saygı gösterilmesini temin eder."
Araştırma Etiği
Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, bilimsel araştırma ve yayıncılıkta uluslararası kabul görmüş en yüksek araştırma etik standartlarını benimsemektedir. Dergi, bu bağlamda, küresel araştırma etiği ilkelerine sıkı sıkıya bağlıdır. Sunulan tüm makalelerin, bu etik ilkeler ve normlar çerçevesinde hazırlanması ve sunulması, yazarların bireysel sorumluluğunda yer alır. Bu, yazarların araştırmalarını gerçekleştirirken ve sonuçlarını raporlarken, akademik bütünlük, şeffaflık, doğruluk ve etik davranış prensiplerine titizlikle uymalarını gerektirir. Derginin bu etik yaklaşımı, bilimsel topluluğa olan katkısının güvenilirliğini ve değerini maksimize etmeyi amaçlar ve araştırma topluluğunun bütün üyeleri arasında etik uygulamaların ve standartların yaygınlaştırılmasını destekler.
"Araştırmanın planlanma aşamasından, tasarımının kritik bir incelemeden geçirilmesine ve nihayet araştırmanın uygulanmasına kadar olan süreçlerde, bütünlük, yüksek kalite ve tam şeffaflık ilkelerinin her aşamada sürdürülmesi esastır. Bu, araştırmanın kapsamı, metodolojik yaklaşımın belirlenmesi ve veri toplama ve analiz süreçlerinin her birinde, bilimsel gerekliliklerin sağlanması ve etik normlara titizlikle uyulması gerektiği anlamına gelir. Araştırma tasarımının ve uygulanmasının şeffaf bir şekilde rapor edilmesi, bilimsel topluluğun çalışmanın doğruluğunu ve güvenirliğini değerlendirmesine olanak tanır ve bilimsel bütünlüğün korunmasına katkıda bulunur. Bu ilkelerin uygulanması, araştırmanın bilimsel değerini artırır ve araştırma etiği ile uyum içinde olmasını sağlar."
Araştırma sürecinde görev alan tüm ekip üyeleri ve araştırmanın konusunu oluşturan katılımcılar, çalışmanın temel amacı, uygulanan metodolojiler ve potansiyel olarak elde edilen bulguların mümkün kullanım alanları hakkında kapsamlı bir şekilde bilgilendirilmelidir. Bu bilgilendirme, katılımcıların araştırmaya dahil olma sürecindeki rolleri, katılımlarının gerektirdiği koşullar ve eğer varsa karşılaşabilecekleri riskler ve sınırlılıklar hakkında da detaylı bilgi içermelidir. Bu süreç, araştırma katılımcılarının bilinçli onaylarını sağlamak ve onların haklarını korumak için zorunludur. Ayrıca, bu bilgilendirme, araştırma sürecinin etik ilkeler ve bilimsel bütünlük çerçevesinde yürütülmesini garanti altına alır ve katılımcıların araştırma sürecine güvenli ve bilgili bir şekilde dahil olmalarını sağlar.
"Araştırma sürecinde, katılımcılar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliği mutlak surette korunmalıdır. Bu yaklaşım, katılımcıların kişisel bilgilerinin ve araştırma sürecinde verdikleri yanıtların gizli tutulması anlamına gelir. Ayrıca, araştırma, katılımcıların özerkliğine ve onurlarına derin bir saygı gösteren bir şekilde tasarlanmalıdır. Bu durum, katılımcıların kişisel tercihlerine ve sınırlarına saygı duyulmasını ve araştırmanın, katılımcıların rızası olmaksızın kişisel sınırlarını ihlal etmemesi gerektiğini ifade eder. Bu yaklaşım, araştırmanın etik prensiplere uygunluğunu ve katılımcıların haklarının korunmasını sağlar. Ayrıca, bu yöntem, araştırmanın bilimsel bütünlüğünü ve katılımcılar arasında güven oluşturmayı destekler, böylece araştırmanın kalitesi ve güvenirliği artar."
"Araştırma sürecine dahil olan katılımcıların, sürece katılımlarının tamamen gönüllülük çerçevesinde gerçekleşmesi esastır. Katılımcıların araştırmaya dahil olmalarında, herhangi bir biçimde zorlama, baskı veya manipülatif etkenlerin olmaması kritik önem taşır. Bu, katılımcıların, araştırmaya katılma kararlarını tamamen özgür iradeleriyle ve herhangi bir dış etki altında kalmadan verebilmelerini gerektirir. Katılımcıların rızası, araştırmanın etik temellerinden biri olup, bu sürecin her aşamasında, katılımcıların özgür iradelerine saygı gösterilmesi ve onların herhangi bir zorlama hissetmedikleri bir ortamın sağlanması gerekir. Bu yaklaşım, araştırmanın etik bütünlüğünü korur ve katılımcıların hak ve özerkliklerini ön planda tutar."
Araştırma sürecinin tasarım ve uygulamasında, katılımcıların herhangi bir zarar görmesinin önlenmesi esas alınmalıdır. Araştırmanın planlaması ve yürütülmesi, katılımcıların fiziksel, zihinsel veya duygusal refahını tehlikeye atmayacak şekilde titizlikle gerçekleştirilmelidir. Bu, risk minimizasyon stratejilerinin geliştirilmesini ve potansiyel zararların önceden tespit edilip önlenmesini içerir. Katılımcıların sağlık ve güvenliğinin korunması, araştırmanın etik ilkelerine ve insan haklarına saygı gösterilmesinin bir parçasıdır. Ayrıca, araştırma, katılımcıları herhangi bir risk altına sokmadan gerçekleştirilecek şekilde dikkatlice planlanmalı ve uygulanmalıdır. Bu yaklaşım, araştırmanın bütünlüğünü ve güvenilirliğini sağlamakla birlikte, katılımcıların haklarının ve refahının korunmasını garanti altına alır.
Araştırmanın bağımsızlığı ve nesnelliği, araştırma sürecinin her aşamasında açıkça tanımlanmalı ve sürdürülmelidir. Araştırmacılar, her türlü potansiyel çıkar çatışmasını önceden tanımlamalı ve bu durumları açık bir şekilde ifşa etmelidir. Bu, araştırmanın finansman kaynaklarından, araştırmacıların kişisel veya profesyonel ilişkilerine kadar her türlü faktörü kapsar. Çıkar çatışmasının varlığı, araştırmanın nesnelliğini ve güvenilirliğini tehlikeye atabilecek önemli bir faktördür ve bu tür durumların şeffaf bir şekilde ortaya konulması, araştırmanın bütünlüğünü korumak için hayati önem taşır. Bu durum, bilimsel topluluğa ve araştırma sonuçlarının kullanıcılarına, araştırmanın etik ilkeler ve bilimsel doğruluk çerçevesinde yürütüldüğüne dair güven sağlar.
"İnsan denekler üzerinde gerçekleştirilen deneysel araştırmalarda, katılımcıların araştırmaya dahil olma kararını bilinçli ve bilgilendirilmiş bir temelde vermiş olduklarını gösteren yazılı onayları mutlaka alınmalıdır. Bu süreç, katılımcıların araştırmanın amacı, yöntemleri, potansiyel faydaları ve riskleri konusunda tam ve net bir şekilde bilgilendirilmelerini ve bu bilgiler ışığında rızalarını özgürce ifade etmelerini gerektirir. Ayrıca, çocuklar, vesayet altında bulunan bireyler ve akıl sağlığı ile ilgili yasal sınırlamalara sahip kişiler gibi özel koruma gerektiren gruplardan katılımcılar söz konusu olduğunda, bu bireylerin yasal vasilerinin veya yasal temsilcilerinin onayı alınmalıdır. Bu onay süreci, katılımcıların korunması ve araştırma etiğine uygunluğun sağlanması açısından zorunlu olup, bilimsel araştırmanın bütünlüğü ve güvenilirliği için hayati öneme sahiptir."
"Herhangi bir araştırma, özellikle bir kurum veya kuruluşun alanında gerçekleştirilecekse, bu kurum veya kuruluştan araştırmanın yürütülmesine izin verildiğine dair resmi bir onay alınması gerekmektedir. Bu onay, araştırmanın ilgili kurum veya kuruluşun politika ve prosedürleriyle uyumlu olduğunu teyit etmeli ve araştırmanın o kurumun alanlarında yapılmasına yönelik tüm gerekli izinleri içermelidir. Bu süreç, kurumsal uygunluk, etik standartlar ve yasal gerekliliklerin göz önünde bulundurulduğunu teminat altına alır. Ayrıca, bu izin, araştırmanın kurumsal kaynaklardan ve imkanlardan yararlanmasını kolaylaştırırken, araştırma faaliyetlerinin kurumun işleyişine ve politikalarına zarar vermemesini sağlar. Kurum veya kuruluşun onayının alınması, araştırmanın bütünlüğünü ve uygunluğunu güvence altına alır ve potansiyel hukuki sorunları önler."
